Een sollicitatiegesprek is voor iedereen spannend. Je wordt beoordeeld op je werkervaring, je motivatie en soms worden er zelfs (cognitieve) testen afgenomen. Ook al heb je een cv waar je u tegen zegt en ben je tot in de puntjes voorbereid, toch zijn deze aspecten zeker geen garantie voor een succesvol gesprek. Er is namelijk nog iets wat behoorlijk belangrijk blijkt te zijn bij het selecteren van een nieuwe collega: je persoonlijkheid.
Voor sommigen werkt dit juist in hun voordeel. De extraverte, goedlachse kandidaat weet op het juiste moment een leuk grapje te maken en straalt met zijn zelfvertrouwen uit dat hij zeker niet teleur zal stellen als nieuwe werknemer, maar ook zeker niet als collega. Hij lijkt de persoon die je erbij wilt hebben aan de lunchtafel en waar je een leuke vrijmibo mee kan beleven.
Maak kennis met de introverte sollicitant. Met net zo’n mooi cv en de motivatie om aan de slag te gaan bij het bedrijf als zijn extraverte concurrent, zal deze sollicitant toch soms net misgrijpen. Waarom? Hij vergeet door de zenuwen af en toe te glimlachen, speelt het gesprek op safe om ongemakkelijkheden zoveel mogelijk te vermijden en kijkt meer naar de tafel dan naar de indringende ogen van de interviewer. Natuurlijk zullen zeker niet alle introverte mensen zich hier in elk punt herkennen, maar in een spannende situatie zoals een sollicitatiegesprek kunnen introverte kenmerken wel extra uitvergroot worden.
En dat is zonde, want de introvert is namelijk zeker geen slechtere kandidaat en wordt dus vaak ten onrechte afgedaan als iemand die ‘niet in het team past’ of ‘te onzeker is voor de positie’. Uit onderzoek blijkt dat introverten beter zijn in luisteren, reflecteren, zich beter kunnen verplaatsen in de gevoelens van anderen en een talent hebben voor het scheiden van hoofd- en bijzaken.
Naast de voordelen bestaan er ook veel misverstanden over introversie: ‘Heel leuk dat diegene goed kan reflecteren, maar wij hebben iemand nodig die knopen doorhakt en de leiding neemt!’. Maar zelfs dan lijkt een introverte kandidaat geen slechte keuze. Zo wijst onderzoek uit dat introverten juist hele succesvolle leiders en netwerkers zijn, maar dat ze andere manieren gebruiken dan hun extraverte collega’s. Bij netwerken draait het bij introverte mensen bijvoorbeeld meer om de kwaliteit dan kwantiteit. Hun kring is wellicht kleiner, maar introverten weten de juiste mensen te verzamelen en creëren daar hechte banden mee. Ook als leiders verschillen introverten van extraverten; introverten geven vaker de ruimte aan hun teamleden en laten hun eigen ideeën niet overheersen (iets waar extraverten wel vaker last van hebben). Nog een interessant feitje: de correlatie tussen de beste spreker en de beste ideeën is nul!
Een belangrijk punt is nog dat introversie niet hetzelfde is als verlegenheid (al overlappen de twee wel). Als je verlegen bent heb je een bepaalde angst voor een sociaal oordeel, terwijl introversie wordt gekenmerkt door de afname van energie door te veel sociale prikkels. Zo zijn er dus ook verlegen extraverten of juist introverten die helemaal niet verlegen zijn!
Ben jij nou wel die (verlegen) introvert en heb je het gevoel dat dit soms tegen je werkt in sollicitatiegesprekken? Dan hebben we voor jou de volgende tips:
- Plan voor je sollicitatiegesprek tijd in om even alleen te zijn. Door van tevoren op jezelf te zijn, door bijvoorbeeld een muziekje luisteren of door een korte wandeling te maken, krijg je de juiste energie om het gesprek in te gaan.
- Bereid je voor op wat smalltalk. Het is waarschijnlijk niet je grootste hobby, maar door over ditjes en datjes te praten houd je de sfeer luchtig. Begin bijvoorbeeld over de ligging van het bedrijf en vraag of de interviewer leuke plekken in de buurt weet. Door sommige vragen voor te bereiden, scheelt dat je weer improvisatie op een moment dat je waarschijnlijk al gespannen bent.
- Maak de beste indruk direct in het begin van het gesprek. Het is inmiddels wel bekend dat de eerste indruk belangrijk is. Dus, als je daar enthousiast en vrolijk overkomt is dat de indruk die de interviewer bijblijft gedurende het gesprek.
- Probeer je aan te passen aan de toon van de interviewer. Blijft zij afstandelijk en professioneel? Houd die koers dan aan. Maar als het gesprek luchtig is, probeer dit dan zelf ook te zijn.
- Een derde tot de helft van de bevolking is introvert. Grote kans dus dat de interviewer zelf ook introvert is. Je hoeft je introversie dan ook zeker niet te verbergen. Probeer juist de voordelen van je introversie te benoemen, bijvoorbeeld: ‘Het zit in mijn karakter om te situatie eerst goed te beoordelen voordat ik handel.’
Het belangrijkste om mee te nemen is dat iedereen sollicitatiegesprekken spannend vindt (vaak inclusief de interviewer!), dat je niet alleen bent in je ‘introvert-zijn’ (bijna de helft van de bevolking!) en dat je jouw introversie niet als een last moet zien, maar juist als een meerwaarde!
Als je geïnteresseerd bent geraakt in de voordelen van introversie kun je in deze TED-talk (https://www.ted.com/talks/susan_cain_the_power_of_introverts?language=nl) van Susan Cain er meer te weten over komen.